Bewust besturen in het funderend onderwijs

Over de plek, meerwaarde en ingrediënten van een betekenisvolle besturingsfilosofie

Bewust besturen, wat is dat eigenlijk precies? Wat komt er allemaal bij kijken en wat is het doel ervan? Wat is de plek van een besturingsfilosofie in het ‘bewuste besturen’? En: hoe ziet een goede besturingsfilosofie eruit? Deze vragen – en meer – staan centraal in de whitepaper Bewust besturen in het funderend onderwijs.

Het besturen van onderwijsorganisaties is de afgelopen jaren nogal veranderd. Dit komt vooral doordat de rol van bestuurder in zijn huidige vorm nog niet zo lang bestaat en nog niet is uitgekristalliseerd in de praktijk. Dat leidt tot de vraag of deze bestuurders-nieuwe-stijl eigenlijk ‘bewust besturen’? En zo ja, wat dat dan precies is?

Model Bewust besturen

De zoektocht naar het antwoord op deze vraag begint bij een andere vraag: hoe ziet een goede besturingsfilosofie eruit? Waarbij onder besturingsfilosofie wordt verstaan: een door een bestuur(der) voorgenomen wijze van besturen. Zo’n filosofie beïnvloedt immers het besturen, maar er zijn meer zaken die dat doen. In B&T’s model Bewust besturen worden deze bronnen benoemd en uitgewerkt.

Richting

Een van de bronnen voor het bewust besturen is dus de besturingsfilosofie. Maar wat is eigenlijk de meerwaarde daarvan? En voor wie? Wat wordt ermee beoogd en hoe sluit een filosofie aan op andere instrumenten die in onderwijsorganisaties gebruikelijk zijn? Hoe worden besturingsfilosofieën (tot) nu (toe) geformuleerd, waar gaan ze op in en welke richting gaat ervan uit? Het komt allemaal aan de orde in deze whitepaper.

Ingrediënten

Een goede besturingsfilosofie sluit aan op wat de organisatie nodig heeft; ze verhoudt zich bewust tot het verleden en geeft richting aan de toekomst. Maar waar is zo’n betekenisvolle filosofie uit opgebouwd? De ingrediënten ervan zijn te vatten in het R’en-model. Dit model bestaat uit vijf kernelementen: richten, realiseren, rekenschap afleggen, relatie onderhouden en ruimte definiëren. En uit twee ‘schilelementen’: rol(neming) van de bestuurder en reflecteren. Door deze elementen uit te werken aan de hand van een aantal te stellen vragen kom je tot die ingrediënten.

Meer weten?

Nieuwsgierig geworden? Download de whitepaper Bewust besturen in het funderend onderwijs via onderstaande button. Heeft u vragen of wilt u met ons van gedachten wisselen over dit onderwerp? Neem dan gerust contact op met een van de auteurs, Pieter Duits of Joost Janssen.